Trung Quốc là một trong những nền văn minh cổ xưa nhất của nhân loại, nổi tiếng với những đóng góp vượt bậc cho khoa học và kỹ thuật toàn cầu. Trong số đó, Tứ Đại Phát Minh – gồm bốn sáng tạo vĩ đại – không chỉ đánh dấu bước tiến vượt trội của Trung Quốc cổ đại mà còn thay đổi dòng chảy của lịch sử. Vậy, Tứ Đại Phát Minh ấy là gì? Chúng ra đời khi nào và đã ảnh hưởng sâu rộng ra sao? Hãy cùng du học Trung Quốc Linca khám phá Bí Mật Đằng Sau “Tứ Đại Phát Minh của Trung Quốc” nhé!
La Bàn: Phát Minh Của Trung Quốc
La bàn là một công cụ đơn giản nhưng vô cùng quan trọng, dùng để xác định phương hướng. Người xưa gọi nó là “Ti Nam” – một dụng cụ với bộ phận chính là kim nam châm xoay tự do trên trục, luôn chỉ về hướng bắc dưới tác động của từ trường trái đất. Trung Quốc được công nhận là quốc gia đầu tiên phát minh ra la bàn, với những chiếc la bàn sơ khai được làm từ nam châm tự nhiên, cho thấy người lao động Trung Quốc cổ đại đã sớm phát hiện ra tính chất từ của loại khoáng chất này.
Theo các ghi chép cổ, từ thời Xuân Thu và Chiến Quốc, khi Trung Quốc chuyển mình từ xã hội nô lệ sang phong kiến, năng suất lao động đã đạt bước tiến lớn, đặc biệt trong nông nghiệp, khai thác mỏ, và luyện kim. Trong bối cảnh đó, chiếc “Ti Nam” đầu tiên ra đời từ khả năng định hướng bắc – nam của nam châm tự nhiên, trở thành công cụ dẫn đường sớm nhất thế giới.
Đến thời Bắc Tống, người Trung Quốc đã phát minh ra phương pháp từ hóa kim sắt nhân tạo để làm la bàn, mở ra khả năng sản xuất hàng loạt và chính xác hơn. Sang thời Nam Tống, la bàn không chỉ phổ biến trong định hướng mà còn lan rộng đến vùng Ả Rập, đặt nền móng cho sự phát triển của hàng hải và giao thương trên thế giới.
Thuốc Súng: Thay Đổi Lịch Sử Vũ Khí
Thuốc súng, một loại thuốc nổ màu đen hoặc nâu được tạo thành từ kali nitrat, than củi và lưu huỳnh, ra đời từ hơn một nghìn năm trước dưới bàn tay các nhà giả kim Trung Quốc thời nhà Tùy và Đường. Ban đầu, thuốc súng được chế tạo thành dạng bột và sau đó là các hạt với kích cỡ khác nhau để phục vụ nhiều mục đích khác nhau. Việc nghiên cứu và phát minh này xuất phát từ thuật giả kim Đạo giáo cổ đại, khi các linh mục tìm kiếm thuốc trường sinh. Dù nhiều đạo sĩ và hoàng đế Đạo giáo đã hy sinh trong quá trình thử nghiệm, nhưng sự kiên trì của họ đã góp phần vào phát kiến vĩ đại: Thuốc súng.
Đến thời nhà Tống, người ta bắt đầu đổ thuốc súng vào ống tre, buộc ngòi đốt phía sau để tạo ra những “ống lửa” – tên lửa thô sơ đầu tiên, có thể bay về phía kẻ thù và phát nổ khi tiếp cận. Từ đây, các loại vũ khí nguyên thủy như súng hỏa mai và súng ống bằng tre dần ra đời, đặt nền móng cho sự phát triển của súng đạn hiện đại.
Nghề Làm Giấy: Lan Tỏa Khắp Thế Giới
Nghề làm giấy là một phát minh kiệt xuất, đóng góp to lớn cho văn minh nhân loại. Trung Quốc, quốc gia đầu tiên trên thế giới nuôi tằm và dệt lụa, đã sáng tạo ra kỹ thuật làm giấy từ rất sớm. Trong xã hội cổ đại, người Trung Quốc sử dụng những kén tằm kém chất lượng hoặc bị bệnh – vốn không thể dùng để dệt lụa – làm nguyên liệu sản xuất giấy.
Sau khi ngâm và tráng qua các lớp chiếu trúc, những sợi tơ mỏng đọng lại, rồi tích tụ thành lớp bông mỏng, có thể bóc ra để viết sau khi khô. Quy trình này cho thấy nghề làm giấy ở Trung Quốc có nguồn gốc mật thiết từ nghề dệt lụa, và ban đầu giấy được làm từ những sản phẩm phụ trong ngành này.
Về sau, nghề làm giấy phát triển thành một nghề thủ công độc lập và lan rộng ra nhiều quốc gia khác. Vào thế kỷ 7, nghề làm giấy du nhập vào Nhật Bản thông qua Hàn Quốc và đến giữa thế kỷ 8 đã phổ biến tại Ả Rập. Mãi đến thế kỷ 12, châu Âu mới học theo Trung Quốc và thành lập các nhà máy sản xuất giấy, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng cho văn hóa viết lách ở phương Tây.
Nghề In Ấn Trung Quốc: Phát Minh Lịch Sử
Nghề in ấn, một trong những phát minh vĩ đại của Trung Quốc, đã có ảnh hưởng sâu rộng trong suốt lịch sử nhân loại. Sản phẩm in ấn sớm nhất được phát hiện là một trang của “Kinh Đà La Ni” được viết bằng tiếng Phạn Ấn Độ, in trên giấy lanh vào khoảng thời gian từ năm 650 đến 670. Bản in này được phát hiện vào năm 1974 tại một ngôi mộ thời nhà Đường gần Tây An, khẳng định Trung Quốc là quốc gia đầu tiên trên thế giới phát minh ra kỹ thuật in ấn. Đây là một minh chứng quan trọng cho sự phát triển vượt bậc trong ngành in của Trung Quốc từ rất sớm.
Trong những ngày đầu, nghề in ấn chủ yếu sử dụng phương pháp khắc chữ và hình vẽ lên gỗ, sau đó dùng mực in để in ấn trên giấy hoặc các vật liệu khác. Công nghệ in này có nguồn gốc từ việc khắc các ký tự lên ngọc hoặc đá, nơi người Trung Quốc xưa sử dụng con dấu để đóng dấu chữ viết, với mực in bôi lên mặt con dấu để tạo ra bản sao. Phương pháp in khối này, mặc dù thô sơ, nhưng đã tạo ra một bước đột phá quan trọng trong việc sao chép và truyền tải thông tin.
Cùng với sự phát triển của các công nghệ khác như sản xuất giấy và chế tạo mực in, phương pháp in khối dần được cải tiến. Các bản khắc gỗ trở nên tinh xảo hơn, giúp gia tăng khả năng sao chép và phân phối thông tin rộng rãi. Chính sự kết hợp giữa giấy, mực và công nghệ in đã tạo ra nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ của nghề in ấn, mở ra một kỷ nguyên mới trong việc ghi chép, lưu trữ và truyền bá tri thức.
Trên đây là một số thông tin mà Du học Linca đã tổng hợp về Tứ đại phát minh của Trung Quốc. Hy vọng rằng bài viết này sẽ mang đến cho các bạn những kiến thức hữu ích và giúp các bạn hiểu thêm về những đóng góp vĩ đại của Trung Quốc cho nền văn minh nhân loại!
Xem thêm: [HOT] Các loại học bổng du học Trung Quốc năm 2025
APPLY HỌC BỔNG KHÓ – ĐÃ CÓ LINCA LO!
📌Facebook: Du học Trung Quốc Linca
📌Địa chỉ: 131 Trần Phú, Hà Đông, Hà Nội
